 
 1

 ''
. 190
ISBN: 9788170282167
: 2022 . . 
BHARTIYA SANSKRITI KUCHH VICHAR (Indian Culture)
by Dr. S. Radhakrishan
(Hindi edition of The Present Crisis of Faith)
   , 
  
1590,  ,  , -110006
: 011-23869812, 23865483, 23867791
website: www.rajpalpublishing.com
e-mail: sales@rajpalpublishing.com
www.facebook.com/rajpalandsons
 
 2
 

 

 
 3

-        ,       
     ,             
        ,      ,      
     ,                 ,
             
                
                   
                   
 ,        
                -
        -       
      
-
 
 4
 - 
1.  - .................................................................................................................... 5
2.     ........................................................................................................ 16
3.     .................................................................................................... 31
4.  - ................................................................................................................... 47
5.     ...................................................................................................... 54
6.    ............................................................................................................... 58
7.    :  - ............................................................................................. 62
8.     - .......................................................................................... 67
9.     ................................................................................................................ 76
10.    ....................................................................................................... 80
11. - ....................................................................................................................... 85
..  .................................................................................................................... 89
 
 5
1.  -
                ,  
              
               
      ,      ,      
           
 
  ,  
                  
     ,            
      ,           
  
          ;        
 ,      ,      ,    
               
              
                 
     ;   ;      ,  
   ;               
 
             ,       
                  
                
                
             ,     
                   
       , -         
,   - , -        ,  
         ,         
  ,     , -          
   -     ,         
  -           
 
 6
                 
                 

   ,          ,
  -    ,  -, -   -  
 
          -   , 
   ,               
    ,   -       
   -    
        
                   
        - "       ,  
  "                   
  
            - ( 
)                   
      ( )           
             -  -
 ,        
,     -
      ,     -   
  -   -      - ' ,    
1
 
        -         
                     
   
   ,    ,   - 
     ,          
              ()   
        ,   -       '
      -         
    -      -   
1
308          
 
 7
               
                  
                
               
      ,             
               -    
   ,             
 () -           -
         
  ( )     , , 
              
          
      ,      ,       
                    
      ,         
                -
"   "
            ,    
             ,     
,      ,   ,         
  1945               
       
               , 
                  
                 
 -             
   ,             
      ;              
 
 8
                 
 ,  ,              
       
          - ,    
    ,  ,           
    ,             ' 
   ,         "
2
       
                    
                  -
                  
       
       ,         
             ,     
                
 ,    ,  ,      
     
    ,        -   
                   
                
        
          
  ''     18
 29     2000            19   
  '     ': 77           
    , ,   ,        
        -     
        ,           
,       ,      -     
2
308          
 
 9
   ,             
              
 -            
,               ,    
-       -   
  ,       -   
         ,         
  -           -    
 
             -  
,          ,    ,
 ,    -             
              
               
    ,         

-                 
                
         -      
-              -
        
                
                  
           ,       
              
            
    ,             
                   
 
 10
      ,             
 ,       
                
                    
      : '    ,        
   '               '
  ;          ' '   ,   (
  )    '
                
             '-  
    '     '
  '    , ' 
             '    
    
    ' '    -    
        -'-      '
  -              
  
 ( ) -   ,    -   
    ,               
                  
                  
    -          
                  
              -' 
' -      
           - -  
-       -        
                    
          ()      
                 
 
 11
               
                 
                  ,  
         -  ,         
   
                  
   :


,





?








,


,










,




       '     '
   
             
                    ,  
        ,          
  
  ,           ,   
             -   
-              
 
             -
-               , 
  ;          ,    - 
         
              
               
 ,     ,          - 
 
 12
                 
   ,           
      ,     ,     
    '              ,    
,        '    ;
'



,








,


















,






























,












-




,



,

-





,










"
-        ,       
     ,             
        ,      ,      
     ,                 ,
                     : ' 
            ,    
          "
3
    
                  
                    
            ,        
     -            
                
      ,             , 
3
' ' (1953), 472
 
 13
       -, , ,         
     -        ,   
                   
              
                
                   
         
         
    
                
                 ,  '
'   ,            
 ,                
           
               -
        -        
      

           ,   
       ,    
  ,   
   ,             - , 
                   
   : '-, -, 
       ,
-               "
4
'   
 ,         ,       
            '     
(  -  -   )         
             : '      
    '
     ( )             
              ,     
4
   
   - 
 
 14
  ;                
    : '               
          ,        ,  
 ,     "
5
 ()  : '   
      '
                 ,  
-  ,     -         
 ,      --          
      ;              
  ,               
             
   
        
     ,     
      ;       ;        -
 ,             
      -  ,  - 
               , 
        ,      -
()                  
         : "         
  "      : ",    ,    -'  ,
           ''
6
                
          ,     ,        , 
                
      
             
, , -     , -        
        -      
5
, 12-21
6
: 4, 8-10  : 4,5-81
 
 15
     ;    
 ,     -
   ;   -           
               ,  ,
  
         
              ,
        ,         
           -       
     ,              
                    
  ,           
                 
                ,
          ,          
 -                 
                , ,
    
               
,     
               
                  -
                  
  ,                
                    
          ,      
 '"   - "           
       "
7
        - ,    , 
         ,        
  ,              
   
          -       
7
   (1958)
 
 16
    -      ;      
                   
                
2.    
                -
             ,      
,              
          ,    
,                  
              -
   -   -      ,   
     ;           
 
 17
               
   
              - 
                   
                  
   
               
  ()                
              

        (, )   
             
        '-  ' ('   
')     "   ;  ()   ;    ; 
  "
              ,  
          ,  , , -
 
   ,   - -          
       , , , ,     
                -, 
 ,            ,   
 ,           -     
         ,      ,
            
      ()       
        ,      
   -            
         ,    
     